SMS – Kış Operasyonlarında Başarılı Olmanın Anahtarı Nedir? Yazı 57
Kuzey ülkelerinde her yıl yaklaşık altı ay kar ve buzla yaşarlar. Aylar boyunca süren kar ve buz sorunlarına rağmen uçak operasyonlarını aksatmaksızın yerine getiriyorlar. Bunun nedeni tüm havalimanı ağı ve altyapısı aşırı kötü hava koşulları göz önünde bulundurularak planlanmış. Burada çalışanlar kış aylarında yaşadıkları olaylardan tecrübe edinmişler. Buradaki şirketlerin yaptıkları açıklamalarda her yıl kış operasyonlarına hazırlık bahar mevsiminde başlıyorlar. Yöntemlerini sürekli olarak uyguluyor ve geliştiriyorlar.
Havalimanlarında Ekip çalışması
Peki bu kış mevsiminde çarkın dönmesini nasıl sağlıyorlar? Tabii ki mükemmel ekipman ve mükemmel yönetim. Konu hakkında tecrübeli yöneticiler tarafından ‘Kış Operasyon’ konusunda eğitiliyorlar. Eğitim ve uygulama, en yüksek verimlilik seviyelerini korumak için hayati öneme sahiptir. Özellikle kış planları için başta Havalimanı otoritesi, ATC, Havayolları ve Yer Hizmetleri şirketleri mutlaka birlikte gözden geçirmelidirler. Kuzey ülkelerinden bahsetmem, bu kötü hava koşullarına rağmen operasyonlarını pozitif yönde devam ettirmeleri. Bahsi geçen ülkelerde, yoğun kar yağışı tahminlerinde havalimanlarında ilgili uzmanlar ve vardiyada çalışanların sayısını iki katına çıkarıyorlar. Yoğun kar yağışında operasyonun yanı sıra kar temizlenmesi de sorundur. Çünkü havalimanın büyüklüğüne bağlı olarak 1 haftadan 3 haftaya kadar karın taşınması sürebilir. İşaretler ve ILS alanları iyi temizlenmeli, yeni kar yağışı durumunda depolama alanları temizlenmeli. Özellikle uçakların bulunduğu alanlarda kar temizlenmesi çok zahmetli olur.
Ekipmanları en iyi durumda tutmak için sadece yaz sezonunda bakımını sağlamak yeterli mi yoksa periyodik olarak organize edilmeli? Burada en önemli noktalardan biri de modern ekipmanları kullanmak değil, bu ekipmanla ne yapılacağını bilmek! Organizasyonu yaparken uzman kar temizleme ekipmanı sağlamalı. Havalimanlarındaki kar temizliği, karayollarındaki kar temizlemesine benzemez. Havalimanındaki tüm ekipman(operasyon ve kar temizleme vb) ne kadar mükemmel olursa olsun, bazen ekipmanlar kar yağışı ortasında bozulabilir. Onarım servisi 7/24 hazır olmalıdır. Havalimanında tüm kuruluşlar, yoğun kar veya kar fırtınasında geçmişte yaşadıklarını gözden geçirmeli, toplantılar düzenlemeli ve nasıl daha iyi geliştirmeyi belirlemelidir. Operasyonları sağlayan kuruluşların, meteorolojiden bilgiyi sağladıklarından iki ila dört saat önceden tahmin edilen hava değişiklikleri hakkında saat-saat güncel bilgilere sahip olmalarından gerekli önlemlerini alabilirler.
İş birliği
Burada üç temaya dikkat etmeliyiz; ekip çalışması, operasyon uzmanları ve tüm havalimanları çalışanları. Ekip çalışması verimlilik yaratır. Kar temizleme için önceden belirlenen grupların ne yapacağını, nasıl temizleneceğini iyi bilmelidir. Zaten işin nasıl yapılacağını bilenler sayesinde hızlı gittiği görülür. Dolasıyla uçaklar mümkün olduğunca daha az rötarlı olurlar. Ayrıca çalışanların deneyimli olduğu kış koşullarında ortaya çıkar. Eğer tecrübeli değillerse ne yapacağını bilmez ve karın lapa lapa yağmasını seyrederler. Kar ve buz türlerinin nasıl olduğunu, nem ve sıcaklığın etkilerini rüzgâr koşullarından kaynaklanan değişkenleri, kar yağışı yoğunluklarını ve beraberinde getirdikleri zorlukları bilmek gerçekten önemlidir. Her şeyden öte, bu faktörlerin sürekli, hızlı ve eş zamanlı değişimini anlamaktır. Özellikle yoğun kar durumunda havalimanın işletilmesinde yer alan tüm taraflar arasındaki iş birliği yer almaktadır. Havalimanın yoğun kar döneminde hava tarafının(airside) kardan arındırılması, kar temizleme ekipmanlarının hava trafiğini aksatmadan olabildiğince esnek çalışması ve uçuşların düzenli gecikmeler olmadan gerçekleşmesi için apron ekipleri ile ATC arasında yakın ve etkili bir etkileşim kaçınılmazdır.
Diyelim yoğun buzlanma meydana geldi, olayı çözmek çok fazla zaman alabilir, bakım yapılan pistler kullanılamaz. Bu arada havalimanında kimyasal katkı maddelerinin kullanılması bazı teknik zorlukları da beraberinde getirir. Buz çözücü sıvılar ister aydınlatma sistemleri ister servis kış servis ekipmanı olsun, elektrik konektörleriyle temas ettiğinde sorun yaratabilir. Özellikle soğuk ülkelerde zaman zaman sorun olur. Bu nedenle bizim ülkemiz soğuk ülkeler kadar olmasa da elektronik parça ve bileşen donanımlar ilgili önleyici bakım çalışması ve durum kontrolleri yapılmalı.
Günümüzde birçok uluslararası havalimanlarında yeni terminal alanlarında bölgesel ısıtmalı uçak park yerleri vardır ve bazı stantlar kısmen elektrik sistemi ile ısıtılmaktadır. Bunun yanı sıra glikol emilmesi ve çıkarılması ile ilgili alt yapı sağlanarak atıklar güvenli bir şekilde boşaltılır. Glikol, bazı havalimanlarında pistlerdeki kar örtüsünü dağıtmak için kullanılırken bazılarında potasyum format tercih edilir. Ancak tercih edilen mekanik yöntemlerdir.
Koşullar her ne olursa olsun, emniyet her zaman bir numaralı öncelik olmalı ve uçakların daha hızlı inmesi veya kalkması için hiçbir taviz verilmemeli. Bununla beraber ‘Çevre’ yi de unutmamalı. Dolasıyla her ne kadar ülkemizde kışları aylarca yoğun karlı geçmese bile, bazı soğuk ülkelerin bu konularda sahip olduğu kalite ve deneyimlerini örnek almalıyız. Ülkemizde karlı günler soğuk ülkelerdeki kadar uzun olmasa da ‘Havacılıkta her dakika ve her saat önemlidir çünkü zamanı etkin yönetmek ya da kullanmak, sahip olunan her dakikayı, her saati belirli bir hedef ve amaç doğrultusunda planlayarak kullanılmalı’
Öyleyse kış operasyonlarında başarılı olmak için iyi hazırlanmalıyız.
10Mart2022
