Emniyet Politikası(Safety Policy)
Şirketlerdeki emniyet politikası, SMS’i korumak emniyet seviyesini artırmak, riski yönetmek, ilgili mevzuata uymak ve misilleme korkusu olmadan emniyet-güvenlik sorunları bildirmek, tüm çalışanları teşvik ederek bu kültürü geliştirir hem de organizasyonun verimliliğini artırır. Buna ek olarak, emniyet politikaları standartlara uyacak şekilde olmalı; şirketin hedeflerine rehberlik etmeli; üst yönetimden açıkça dokümanların işgücüne tebliğ edilmeli; periyodik olarak sürekli gözden geçilerek revize edilmeli; emniyet performansı açısından sorumluluk sağlamalı. Yoksa zayıf kültürlü şirketlerde olduğu gibi şirketin emniyet politikasını orta düzey bir yönetici tarafından hazırlanıp duvarlara asılıp terkedilmemeli..
Şirketin SMS’in önemini vurgulamak amacıyla, bu (Safety Policy) belge ile özellikle hem çalışmaya yeni başlayanlar ve hem de tüm organizasyon(CEO, Genel müdür, Genel müdür yardımcıları, Direktörler dahil) referans almalıdır. Şirket web sitesinde ve manueller üzerinde hazır bulundurmalıdır. Hatta ilan panolarında göze çarpacak şekilde asılmalıdır. Bazı şirketlerde web sitelerindeki politika ile manuellerinde politika farklı yazıldığını da gördüm. Şirketi idare edenler, emniyet politikasını yanlış yazıldığını görmesi bir yana, acaba şirket emniyet politikasının ne olduğunu biliyorlar mıydı?
Emniyet Politika Bildirimi
Emniyet yönetim sisteminin etkili olması için gerekli kaynakları sağlamak tecrübeli ve bilgili yönetimin sorumluluğunda şekillendirilir. Aynı zamanda, bütün çalışanların hataları, olayları, kazaları ve emniyet kaygılarını cezalandırma olmaksızın rapor etmesini de gerektirmektedir. Cezalandırıcı olmayan bu rapor etme politikası şirketinizin pozitif emniyet kültürünün temel unsurudur (Bununla birlikte bu politika cezai ihlaller veya şirket politika kurallarına karşı yapılan kasıtlı/tasarlanmış ihlallere uygulanmaz).
Emniyet Politikaları
Şirketinizde bütün personelin ve kamunun, emniyetini bütün faaliyetler boyunca en önemli husus olarak göz önünde bulundurmalıdır. Bütün çalışma politikaları ve en iyi uygulamalar önce emniyet kavramını temel almaktadır.
Emniyet Politika Garantisi
Şirketin sahipleri, üst düzey yöneticileri, orta düzey yöneticileri, şefleri yani tüm çalışanların, müşterilerin ve kaynakların emniyetini öncelikli olarak korunacağını garanti etmelidir. Emniyete olan bu bağlılık her şeyden önce risklerin genellikle günlük işlemler yürütülürken bazı esas riskleri tespit ve kabul etmesinin sağlanmasıyla gerçekleştirilir. Bütün bu emniyet politikaları şirketin üst düzey tarafından yürütülen faaliyetlerin boyutu, kapsamı ve türüne uygun ve bunlarla bağlantılı kalmalarını sağlaması amacıyla periyodik olarak gözden geçirilir.
Politika; İş ile ilgili Özel Eğitim
Çalışanların görevlerini en yüksek yetkinlik seviyesiyle gerçekleştirmelerine olanak sağlanması için her bir çalışanın sorumluluk alanında yeterli kalitede ve derinlikte eğitim verilmektedir. Eğitim yürürlükte olan yönetmeliklere ve en iyi uygulamalara göre yönetilmekte ve yeterlikler belgelendirilir. Bu da bütün personelin görevlerini ve sorumluluklarını en yüksek emniyet seviyesiyle gerçekleştirmesi için gerekli olan nitelikler, beceriler, yeterlikler, eğitim, ekipman ve araçların temin edilmesini ve belgelendirmesini sağlamaktadır. İleriki yazılarımda daha detaylı anlatacağım.
Politika; Emniyet ve Kalite güvencesi
Yöneticiler ister içeriden çıkarılsın ister dışarıdan temin edilsin, şirket içinde hizmet ve ürünleri, sistemleri, teknolojiye uygun ve belirtilen standartları karşılamak zorundadır. Bütün kalite güvence süreçlerinin risk yönetimi üzerindeki temel odakla uyumlu kalmaları da gerekir. Zaten kalite güvencesi aynı zamanda yaptığımız her şeyin bütün mevzuat gereksinimlerini en iyi uygulamalar ile tamamen uyumlu olmasını sağlamalıdır(göstermelik değil).
Politika; OHS Uygunluğu(İş Sağlığı ve Güvenliği)
Şirketinizde çalışanların sağlık ve güvenliği ile yürürlükte olan tüm devlet mevzuatına riayet etmelidir- Öncelikle üst yönetim bunu zorunlu olarak sağlamalıdır.
SMS de Risk Yönetim Programı araştırmaların kaydedilmesi ve düzeltici faaliyetlerin(DÖF) geliştirilmesi ile ilgili bu OHS gereksinimlerinin bir çoğunu ele almak ve karşılamak için kullanılmaktadır. Yalnız burada değinmek zorundayım. Bazı şirketler gibi SMS ile İş Sağlığı güvenliği aynıdır diye çalışmaları bu doğrultuda yapıp sonra olaylar ve kaza raporları ellerinde patlar….Sonrasında da örtbas ediyorlar.
Politika; Gizli Rapor Etme(Confidential Reporting)
Bunu henüz ülkemizde uygulayan bir şirket olduğunu sanmıyorum. Yapmıyorlar. Çünkü yöneticiler bu konuya vakıf olamadıklarından farklı algılıyorlar ve bazı çalışanları –spymen- gibi kullanıp, yöneticiler farklı uygulama yapıyorlar ve bu konuda çok da başarılar….. Ama bu değil işte!
Gizli rapor etme sistemi, tehlikelerin, düzensizliklerin, hataların, ihlallerin ve diğer
emniyet kaygılarının rapor edilmesi için tüm çalışanlar tarafından sağlanır. Yönetim, bir hata, ihlal, düzensizlik, kaza, olay veya emniyeti tehlikeye atabilecek herhangi bir hadiseyi ifşa eden herhangi bir çalışana karşı disiplin cezası uygulamayacağını belirtmelidir. Bununla birlikte yukarıda bahsettiğim gibi; Bu politika cezai ihlaller veya şirket politika kurallarına karşı yapılan kasıtlı/tasarlanmış ihlallere uygulanmaz. Tabii ki yönetici bunu anlar ve tespit eder! İşte burada şirket yöneticilerinin bilgi düzeyi ve tarafsızlığı ortaya çıkıyor..
Politika; Personelin Yeniden Eğitime Tabi Tutulması
Eğer emniyeti tehlikeye atabilecek olan bir hata, ihlal, kaza veya başka bir hadise söz konusu olursa ve bunun eğitimle engellenebilecek bir durum olduğu belirlenirse, şirket ceza veya utandırıcı etki yapmaksızın personele ek eğitim vermeli ve personeli periyodik olarak takibe almalıdır.
Politika; Emniyet Eğitimi
Bütün çalışanlara ‘Emniyete intibak’ eğitimi verilmelidir(Üst yönetim dahil). Bu eğitim içeriği; emniyet prensipleri, işlevsel risk yönetiminin uygulanması(ilkel-hantal olmaması), şirketin gizli ve cezalandırıcı olmayan rapor etme sistemi, yazılı SMS programının içerikleri ve her bir kişinin mesleki görevlerine uygulanabilir olan özel eğitim programlarıdır. Tabii bunu mutlaka uzmanı olan kişi vermelidir(Toplama adam olmamalı).
Günümüzde bazı şirketler yukarıda bahsettiğim emniyet politikalarının birçoğunu yerine getirmeye çalışırken onlardan şu açıklama oluyor;
‘Hala kazalar ve aksaklıklar devam ediyor’…
Eder, evet daha çok eder. Hatta kazalar daha da fazlalaşır.. Neden mi? ..Şirketler emniyet politikalarından önce şirket politikalarını iyileştirmelidirler. İşletme yönetimi, yönetim fonksiyonlarının etkin bir biçimde kullanılma yeteneğini gerektirmektedir. Siz kazalar için önlemler alıyorsunuz ama operasyonda kilit noktalara vasıflı eleman koyamıyorsunuz. Çünkü kilit noktalara koyacağınız adamların operasyon kurallarını yerine getiriyor mu? Takip ediyor mu? Üst yönetimler konulara vakıf olamadıklarından kilit noktalara koyacakları adamlar için şu şekilde yaklaşıyorlar; ‘Sakin kişi – bize sorun çıkartmaz- biz ne diyorsak onu yapıyor- bu benim şehirli-bu benim yeğen- bu adam tehlikeli olmaz, hiç itiraz etmiyor’ Bu tip insanları seçtiler mi de beraberinde ‘Karar verme ve inisiyatif alma’ mekanizmaları da çalışmıyor…Bunlar tipik Zayıf Emniyet kültürü olan şirketlerde oluyor. Ama olmuyor işte! Bırakın kazaları, operasyon hatalarının önüne geçilmesi zor…Ondan sonra da kazalar ardı ardına geliyor! Onun arkasından toplantılar ve sonu gelmeyen ya da sonuçlanamayan toplantılar. Ama SMS’e devam derler….
Böyle bir şirkette emniyet politikalarınızla organizasyonunuzu şekillendirmeye çalışırken – SMS eğitimini tüm personelinize verseniz, yararlı olur mu?
Mehmet Ali Ataman
01.Temmuz.2016
