LOJİSTİKTE RİSKLER VE SİGORTALAMA
Geçmişte olduğu gibi bugün de tedarik zincirlerinin ve bu zincirlerin omurgasını oluşturan lojistik operasyonların önemi giderek artıyor. Asset Lojistik Sigorta Müdürü Ayşe Çiçek Akdülger, lojistik operasyonların çeşitlendikçe ve hacmi arttıkça, bu operasyonların doğasında var olan risklerin gerçekleşme olasılıklarının da yükseldiğini belirtti. Tedarik zincirlerinin kesintisiz işleyebilmesi için bu risklerin daha etkin bir şekilde yönetilmesi zorunlu hale gelmektedir.
Sigortalama, bilinen en yaygın risk paylaşım yöntemidir ve sağladığı yararlar nedeniyle günümüz ticari hayatında çok önemli bir işleve sahiptir. Akdülger, sigortalamanın lojistik operasyonların da vazgeçilmez bir parçası olduğunu vurguladı.
SORUMLULUKLAR
Lojistik servis sağlayıcının sorumlulukları, hizmet alan işletmeler ile yaptığı sözleşmelerde belirlenir. Akdülger, bir depolama sözleşmesinde, lojistik servis sağlayıcının sahip olduğu depolarda hizmet alan işletme adına yapılacak mal kabul, ürün toplama, sevkiyat, çapraz yükleme gibi temel faaliyetler ve etiketleme, ütüleme gibi değer katan işlemlerin nasıl yapılacağının belirtildiğini ifade etti. Taşıma sözleşmeleri ise, taşınan yüke ilişkin sorumlulukların hangi aşamada hangi tarafta olduğunu belirtmek için kullanılır. Freight forwarder’lar da alt taşıyıcılar nezdinde gönderici olarak kabul görürler ve bu sorumluluğu taşırlar.
Lojistik servis sağlayıcı ile hizmet alan işletme arasında yapılan sözleşmede, önceden düşünülmesine ve bunun sonucunda önlenmesine olanak bulunmayan, tarafların kendi tasarrufları dışındaki umulmayan ve/veya beklenmeyen durumlar nedeniyle sorumluluklarını yerine getirememe durumu “mücbir sebep” olarak yer almış ise, lojistik servis sağlayıcı, söz konusu durum oluştuğunda, hizmet alan işletmeye karşı herhangi bir sorumluluk taşımaz.
LOJİSTİKTE RİSKLER VE SİGORTALAMA
Geçmişte olduğu gibi bugün de tedarik zincirlerinin ve tedarik zincirlerinin omurgasını oluşturan lojistik operasyonların önemi giderek artıyor. Akdülger, lojistik operasyonlar çeşitlendikçe ve hacmi arttıkça, operasyonların doğasında var olan risklerin gerçekleşme olasılıklarının da yükseldiğini belirtti. Tedarik zincirlerinin kesintisiz işleyebilmesi için bu risklerin daha etkin bir şekilde yönetilmesi zorunlu hale gelmektedir.
Sigortalama, bilinen en yaygın risk paylaşım yöntemidir ve sağladığı yararlar nedeniyle günümüz ticari hayatında çok önemli bir işleve sahiptir. Sigortalama, lojistik operasyonların da vazgeçilmez bir parçasıdır. Bu yazıda, bir lojistik servis sağlayıcı açısından her bir operasyona ilişkin sorumluluklara ve risklere değinip, söz konusu risklerin ne tür sigortalarla teminat altına alındığını incelemeye çalıştım.
LOJİSTİK OPERASYONLARDAKİ RİSKLER
Lojistik süreçlerde karşılaşılan ana risklere de değinen Asset Sigorta Müdürü Ayşe Çiçek Akdülger şunları söyledi:
- Üreticilerden, üretim ülkesinden ya da ürünün kendisinden kaynaklı tedarik riskleri
- Taşınan eşya ile ilgili hasar, çalınma, sabotaj, emniyeti suistimal, fire, beyan, yanlış adrese teslimat, çevre/doğa, mevzuat, güzergâh, taşıt ve sürücü, eşyanın niteliği, eşyanın değeri kaynaklı taşıma ve dağıtım riskleri
- Saklama ortamı, hasar, çalınma, sabotaj, emniyeti suistimal, fire, beyan, çevre/doğa, mevzuat, eşyanın niteliği, eşyanın değeri vb. kaynaklı depolama riskleri
- Kullanılan teçhizat, uygulanan yöntem ya da kullanılan malzemeden kaynaklı elleçleme ve katma değer yaratım riskleri
- Şirket çalışanları ya da dış kaynak çalışanlar ile ilgili sağlık, hata, kusur ve atlama, bilgi ve belgelerin kaybolması vb. kaynaklı çalışan riskleri
- Donanım altyapısı, elektronik saldırılar, veri sızdırma, yazılımlardan kaynaklı bilişim riskleri
- Savaş, çatışma, saldırı ya da sözleşmelerden kaynaklanan mali yükümlülükleri karşılayamama ya da öngörülemeyen mevzuat değişiklikleri kaynaklı siyasi ve finansal riskler
- Deprem, sel baskını, kuraklık, don gibi beklenmedik doğa olaylarından kaynaklı çevre, doğal afet riskleri
- Müteselsil sorumluluk, operasyonel gecikme, fikri mülkiyet hakları ihlali, haksız rekabet, üçüncü şahıslara yönelik maddi zarar, gelir kaybı vb. kaynaklı başka pek çok risk
LOJİSTİK RİSKLERİN SİGORTALANMASI
Taşımacılık
- Yurtiçi Taşıyıcı Mali Sorumluluk Sigortası
- Uluslararası Karayolu Taşıyıcı Sorumluluğu Sigortası
- Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası
- İhtiyari Mali Sorumluluk Sigortası
- Yeşil Kart Sigortası
- Deniz Sigortası
- Demiryolu Taşıma Sigortası
- Havayolu Taşıma Sigortası
- Tehlikeli Maddeler Zorunlu Sorumluluk Sigortası
Freight Forwarder
- Freight Forwarder Sorumluluk Sigortası
Lojistik Depolama ve Antrepoculuk
- Üçüncü Şahıs Sorumluluk Sigortası
- Tehlikeli Maddeler Zorunlu Sorumluluk Sigortası
- İşyeri Yangın Sigortası
- Emtia Yangın Sigortası
- İşveren Mali Sorumluluk Sigortası
- Mesleki Sorumluluk Sigortası
- Ferdi Kaza Sigortası
- Özel Güvenlik Mali Sorumluluk Sigortası
- Makina Kırılması Sigortası
- Elektronik Cihaz Sigortası
- Komşuluk Mali Sorumluluk Sigortası
- Emniyeti Suistimal Sigortası
- Kâr Kaybı Sigortası
Gümrükleme
- Mesleki Sorumluluk Sigortası
DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN BAZI HUSUSLAR
Operasyonel işlemler sırasında taşınan veya depolanan eşyalar hakkında bilgi sahibi olmak, mevcut riskler hakkında müşterileri bilgilendirmek, eşyanın teminat altına alınmasını sağlamak ve sigorta poliçesi detayları hakkında bilgi vermenin önemine değinen Akdülger, şunları söyledi:
- Taşınan eşyanın ambalajlama işleminin düzgün yapılması, ambalajlamada sıkıntılı bir durum söz konusu ise bunu müşteriye iletmek.
- Taşımanın doğru araç ve taşınan eşyanın özelliğine göre yapılması.
- Risklerin her taşıma bazında değerlendirilerek uygun sigorta teminatının alındığından emin olunması.
- Sigorta departmanı ve operasyon departmanlarının sürekli iletişim halinde kalarak, değişen mevzuat veya operasyonel süreçler hakkında birbirlerinin bilgilerini güncel tutmaları. Müşterileri de aynı şekilde bilgilendirmek.
- Öngörülmeyen bazı riskler söz konusu olduğunda veya gerçekleştiğinde, bu risklerin teminat altına alınması için şirket içi ve sigorta şirketleri bazında değerlendirmeye alınmasını sağlamak, ileriye dönük hazırlıkları yapmak.
SONUÇ
Lojistik servis sağlayıcılar açısından operasyonların daha etkin ve kesintisiz yürütülmesi için, kurumsal risk yönetimi uygulamaları ve sigortalama ile ilgili olanakları bilmek, müşterilere sunulacak çözümleri çeşitlendirecektir. Akdülger, sigorta şirketleri ile lojistik servis sağlayıcıların birlikte yapacakları çalışmaların, tedarik zinciri süreçlerindeki risklerin daha net bir şekilde anlaşılmasını ve daha kolay yönetilebilmesini sağlayacağını ifade etti.
