Hava Trafik Kontrol Hizmetleri ve Hava Trafik Kontrolörleri
GEÇEN hafta hava seyrüsefer cihaz ve sistemlerini yazmış, bunların uçakların havada yer/yön bulmadaki özelliklerini açıklamıştım. Bu hafta konuya diğer yanından bakacağız. Havadaki uçak trafiğini belli kurallar çerçevesinde yetkilendirilmiş personel ile yönetmemiz gerekiyor. En basit ifadesi ile tüm uçakların kurallara uygun şekilde belirlenmiş hava koridorlarından kontrol altında gitmesi gerekiyor.
Ülkemizde Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ) Genel Müdürlüğü tarafından verilmekte olan hava trafik kontrol hizmetlerine ilişkin kurallar, tüm diğer havacılık hizmetlerinde olduğu gibi Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO) tarafından belirleniyor. DHMİ web sayfasını esas alarak bu hizmetleri tanımlayalım (https://ssd.dhmi.gov.tr/sayfa.aspx?mn=80).
“Hava Trafik Kontrol Hizmeti (ATC), gerek hava araçları arasında gerekse hava araçları ile her türlü mânialar arasında çarpışmaların önlenmesi, hızlı ve düzenli hava trafik akışının sağlanması hizmeti. Türkiye Hükümran Hava Sahası ve toprakları üzerinde 982.286 kilometre karelik hava sahası dâhilinde uçuşların emniyetli, düzenli ve en az gecikme ile gerçekleştirilmesi amacı ile verilen Hava Trafik Kontrol Hizmeti, üç temel kategoride sağlanmakta.
- SAHA KONTROL HİZMETİ: Kontrol sahalarındaki kontrollü uçuşlara verilen ATC hizmetini,
- YAKLAŞMA KONTROL HİZMETİ: Bir veya birden fazla havalimanına iniş/kalkış yapan kontrollü uçuşlara verilen ATC hizmetini,
- MEYDAN KONTROL HİZMETİ: Bir havalimanı manevra sahasında ve havalimanı civarında uçan bütün hava araçları için verilen ATC hizmetini” ifade ediyor.
Türkiye’de bu hizmetleri gerçekleştirmek üzere 2 Saha Kontrol Merkezi (İstanbul, Ankara), 34 yaklaşma kontrol ünitesi ve 44 havalimanı kontrol ünitesi (kule) var. Bu şekilde ülkemiz hava sahasındaki sivil ve askeri uçak trafiği 24 saat bazında sürekli kontrol ediliyor.
Hava trafik kontrol hizmetlerinin yürütülmesinde ICAO’nun yanı sıra hava seyrüseferinin emniyeti için Avrupa Teşkilatı’nın da (EUROCONTROL) düzenleme ve uygulamaları da etken. Özellikle Avrupa hava sahasına ilişkin tüm kapasite artırımı ile harmonizasyon ve entegrasyona yönelik düzenlemeler ve uygulamalar bu teşkilat tarafından yapılıyor. Tek Avrupa Hava Sahası (Single European Sky) olarak isimlendirilmiş bu çalışmalarda ülkemizde aktif olarak yer alıyor.
Hizmet detaylarına girmeyeceğim. Yazımın amacına döneyim. Uçaklara sağlanan hava trafik kontrol hizmetleri hava trafik kontrolörleri tarafından veriliyor. Önce hava trafik kontrolörü olmak için neler gerekir, bakalım. Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) tarafından yayınlanmış 31 Ocak 2007 tarih ve SHY 65-01 sayılı Hava Trafik Kontrolörleri Lisans Yönetmeliği’ne görehava trafik kontrolörü olabilmenin ilk aşaması, aşağıdaki nitelikleri karşılamak:
- T.C. vatandaşı olmak,
- 27 yaşından gün almamış olmak (Lisans aşamasında 30 yaşından gün almamak gerekiyor),
- 4 yıllık yüksekokul mezunu olmak,
- ICAO Ek- 1 Sınıf 3 hükümlerine uygun geçerli bir sağlık raporu almak,
- Güvenlik soruşturması ile hava trafik kontrolörlüğü yapmaya uygun olduğunu belgelemek,
- Yönetmelikte detayları yazılı suçları işlememiş olmak (oldukça kapsamlı, ben yazmadım, merak edenler bakabilir),
- Genel yetenek testleri (dikkat, algılama, zihinsel matematik, üç boyutlu düşünme) ve kişilik değerlendirme (motivasyon, karar verme, stres değerlendirme) yöntemlerini içeren bilgisayar destekli, uluslararası standartlara sahip kontrolör seçme programı ve öngörülen sınavda başarılı olmak,
- Hava/yer ve yer/yer sesli iletişiminde Türkçe ve İngilizce dillerinde, yanlış anlamalara ve aksamalara yol açabilecek belirgin bir aksan veya lehçe, dilde pelteklik, gizli kekemelik ve aşırı heyecan sahibi olmamak,
- Başvuru sırasında, İngilizce dilinde KPDS sınavından en az 70 veya TOEFL sınavından en az 193 veya IELTS sınavının her bölümünden en az 6,5 veya FCE sınavından en az A veya CAE sınavından en az C veya CPE sınavından en az C düzeyinde puan aldığını belgelemek.
Tüm bu şartları sağladığınızda, yetkilendirilmiş bir kurumda hava trafik kontrol eğitimi görmeniz gerekiyor. Ülkemizde bu yetki halen DHMİ Genel Müdürlüğü’nde ve Anadolu Üniversitesi’nde (Havacılık ve Uzay Bilimleri Fakültesi-Hava Trafik Kontrol Bölümü) var. Anılan Yönetmeliğe göre “Hava seyrüsefer hizmet sağlayıcı tarafından düzenlenen hava trafik kontrol kursunu bitiren hava trafik kontrolörleri ile hava trafik kontrol eğitimi veren yükseköğretim kurumlarına ait diplomasını ibraz eden adaylara, işbaşı eğitimcisi gözetiminde, derece ve lisans almak amacıyla canlı trafik ortamında eğitim yapabilmeleri için hava seyrüsefer hizmet sağlayıcı tarafından öğrenci (DHMİ’deki adıyla asistan) hava trafik kontrolörü sertifikası” veriliyor.
Hava trafik kontrolörleri için başlangıç eğitimi olan temel hava trafik kontrolör eğitimi, EUROCONTROL Teşkilatının Hava Trafik Kontrolörleri İçin Başlangıç Eğitimi – Genel Çekirdek İçerik Rehber Dokümanı doğrultusunda hazırlanan eğitim müfredatına göre veriliyor. Eğitim detayına da girmeyeceğim. Anadolu Üniversitesi’nin programı lisans düzeyinde, yani 4 yıl okuyorsunuz. DHMİ Genel Müdürlüğü ise Üniversiteden (başka bölümler) lisans derecesi olanlara en az 12 ay süren kurs eğitimi veriyor. Bu süre, sınıftaki öğrenci sayısı arttığında 2-3 daha uzayabiliyor.
Hava trafik kontrolörlerinin yapacakları iş kapsamını belirleyen dereceleri de şöyle:
- Görerek meydan kontrol derecesi
- Aletli meydan kontrol derecesi
- Radarsız yaklaşma kontrol derecesi
- Radarlı yaklaşma kontrol derecesi
- Radarsız saha kontrol derecesi
- Radarlı saha kontrol derecesi
Görüleceği üzere hava trafik kontrolörü olmak kolay değil. Çalışma yeriniz sivil kurum olarak sadece DHMİ Genel Müdürlüğü. Az trafiğin olduğu bazı havalimanlarındaki kule hizmeti hariç 24 saat esasına göre çalışacaksınız. Yine kule hariç kapalı ortamda sürekli ekran başındasınız. Lisans alma ile eğitim hayatınız bitmiyor. Lisansınızı yenilemek için tazeleme ve gerektiğinde yeni teknolojilere uyum eğitimlerine gireceksiniz. Kimileriniz günde bin uçağı bulan hava trafiğini yöneten ünitelerde görev yapacaksınız. Ancak, eğer severseniz çok zevkli bir işi yapıyor olacaksınız.
Bu kadar zor bir işi yapan hava trafik kontrolörleri, gördükleri eğitim ve yaptıkları işin tam karşılığını alabiliyorlar mı? Kesinlikle hayır. Avrupa’yı örnek gösterirsek aldıkları ücretlerin yetersiz olduğunu görüyoruz. DHMİ Genel Müdürlüğü çalışan ücretleri kamu çalışanlarınınki ile dengelenen bir yapıda. Ancak istisnai meslekler farklı ücretlendirilmeli. Hava trafik kontrolörleri ücretleri belirlenirken de bu durum dikkate alınmalı diye düşünüyorum.
Haftaya görüşmek üzere…
Yıldırım Saldıraner / Yenialanya.com
22min
2
Şiddetli lodos İstanbul’daki hava trafiğini zorluyor Şiddetli lodos İstanbul’daki hava trafiğini zorluyor Yurt genelinde etkili olan şiddetli lodos İstanbul’daki hava trafiğini zorluyor. Pek çok sefer iptal ederken, lodosa rağmen yoğun hava trafiği dikkat çekiyor. İstanbul semalarında yoğunlaşan hava trafiği her geçen yıl artıyor. Hava sahasında yaşanan hareketlilikten Atatürk Havalimanı ve Sabiha Gökçen Havalimanı fazlasıyla etkileniyor. Özelli
22min
3
Bankacılara havalimanı işini biz öğrettik Bankacılara havalimanı işini biz öğrettik TAV Havalimanları CEOsu Sani Şener, “Dünyada bankacılara havalimanı işini biz öğrettik. Çünkü dünyadaki ilk özelleştirmelerden birini Türkiye yaptı” dedi TAV Havalimanları Yönetim Kurulu Üyesi ve İcra Kurulu Başkanı (CEO) Sani Şener, dünyada bankacılara havalimanı işini kendilerinin öğrettiklerini belirterek, “Çünkü dünyadaki ilk özelleştirmelerden biri
22min
2
Yilin BüRokrati YILIN BÜROKRATI DHMİ Genel Müdürü Orhan Birdal, Genç Bürokratlar dergisi tarafından “YILIN BÜROKRATI” seçildi. Genç Bürokrat Dergisi tarafından bu yıl ilki gerçekleştirilen yılın bürokrat ve idarecileri ödül törenine Milletvekili, Müsteşar, Genel Müdür düzeyinde bir çok bürokrat ve davetli katıldı. Yılın bürokratı dalında ödüle layık görülen DHMİ Genel Müdürü Orhan Birdal’a ödülünü Ge
22min
2
Havaaraci Kaza AraşTirma Ve İNceleme çAlişTayi Yapildi… HAVAARACI KAZA ARAŞTIRMA VE İNCELEME ÇALIŞTAYI YAPILDI… Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’nın düzenlediği “Havaaracı Kaza Araştırma ve İnceleme Çalıştayı” Antaya’da yapıldı. Çalıştayda söz alan uzmanlanlar, oluşturulan ‘Kaza Araştırma ve İnceleme Kurulunun’ genel yapısı, işleyişi ve mevzuatı konusundaki görüşlerini dile getirdiler. Toplantıda bir konuşma yapan Genel Müdürümüz Orh
3h
100+
OnurAir Kabin Memuru Alacak OnurAir Kabin Memuru Alacak İş Tanımı Uçuş görevinin icrasında Şirket kurallarına uygun olarak yolcu emniyet ve konforunun sağlanması. Aranan Nitelikler Genel Özellikler T.C. vatandaşı olup T.C. pasaportuna sahip, 1987 – 1996 yılları arasında doğmuş, İstanbul’da Avrupa Yakası’nda ikamet eden , İyi derecede Türkçe ve İngilizce konuşabilen (İkinci dil olarak Fransızca, Almanya, İtalyanc
1d
100+
THY bu yıl 2 bin 500 kişi alacak THY bu yıl 2 bin 500 kişi alacak Türk Hava Yolları (THY) Genel Müdürü Temel Kotil, bu yıl yaklaşık 2 bin kabin ve kokpit personeli, 500 de pilot alımı gerçekleştireceklerini söyledi. Kotil, yaptığı açıklamada, geçen yıl, bir önceki yıla göre yüzde 16 büyüdüklerini belirterek, bu yıl da aynı oranda büyümeyi hedeflediklerini belirtti. Dünyada en çok yurtdışı noktasına uçan havayolu şirketi oldu
1d
28
İptal Olan 223 THY seferi Kötü Hava Koşulları Nedeniyle İptal Olan Seferler Değerli yolcularımız, Meteorolojik raporlar ışığında , beklenen olumsuz hava durumunun Türk Hava Yolları uçuşlarını aksatma olasılığına karşın gerekli tedbirler alınmaktadır. 01-02 Şubat 2015 tarihli iptal seferlerimiz aşağıdadır. Yolcularımızın seyahatlerinden önce uçuşlarıyla ilgili son durumu www.thy.com adresinden veya 444 0 849 numaralı
1d
3
All Nippon Airways, Boeing ve Airbus’a uçak sipariş etti All Nippon Airways, Boeing ve Airbus’a 15 adet uçak sipariş etti Japonya’nın en büyük havayolu şirketi All Nippon Airways (ANA), Boeing ve Airbus’a liste fiyatı üzerinden toplam tutarları 2,2 milyar dolar olan 15 adet uçak şiparişi verdi. Sipariş edilen uçaklardan 3′ü Boeing 787-10 ve 5′i Boeing 737-800, 7 adedi ise Airbus A321.
1d
4
Hava Trafik Kontrol Hizmetleri ve Hava Trafik Kontrolörleri Hava Trafik Kontrol Hizmetleri ve Hava Trafik Kontrolörleri GEÇEN hafta hava seyrüsefer cihaz ve sistemlerini yazmış, bunların uçakların havada yer/yön bulmadaki özelliklerini açıklamıştım. Bu hafta konuya diğer yanından bakacağız. Havadaki uçak trafiğini belli kurallar çerçevesinde yetkilendirilmiş personel ile yönetmemiz gerekiyor. En basit ifadesi ile tüm uçakların kurallara uygun şekilde bel
2d
100+
Çelebi Antalya İşçi Alımı İşin Detayı Çelebi Grubu yarım yüzyıllık geçmişine dayalı bilgi ve tecrübe birikimiyle; Havacılıkta Yer Hizmetleri, Kargo & Antrepo, Gıda ve Liman İşletmeciliği gibi çeşitli alanlarda hizmet vermektedir. Çelebi Holding bünyesindeki Çelebi Hava Servisi A.Ş., 1958 yılında Türkiye’nin ilk özel yer hizmetleri şirketi olarak kurulmuştur. ISO 9001, ISO 14001 ve OHSAS 18001 belgelerine sahip olan ku
2d
2
Bağdat Uçuşları Normale Dönüyor Bağdat Uçuşları Normale Dönüyor Perşembe günü Türk Hava Yolları ve Lübnan’ın Middle East Airlines (MEA) Irak başkenti Bağdat’a seferlerine yeniden başladı. Hafta başı Bağdat’a inişte bir uçağa ateş açılması sebebiyle uçuşlar askıya alınmıştı. Irak’ın sivil havacılık otoritesinin başkanı Samir Kubba verdiği demeçte, hala en az yedi havayolunun uçuşları durduğunu doğruladı. Flydubai, Emirates Hav
2d
2
İngilizce Dil Yeterlilik Sınavları Şubat 2015 Oturumu Başvuruları İngilizce Dil Yeterlilik Sınavları Şubat 2015 Oturumu Başvuruları Sivil Havacılık Genel Müdürlüğünce düzenlenmekte olan İngilizce Dil Yeterlilik Sınavları Şubat 2015 oturumu 16 – 18 Şubat 2015 tarihleri arasında 3 gün süreyle Sivil Havacılık Genel Müdürlüğünde gerçekleştirilecektir. Başvurular 02.02.2015 Pazartesi günü saat 09:00 itibarı ile başlayacak 08.02.2015 saat 23:59 itibariyle bitecektir
2d
2
DHMİ Yolcuları Uyardı Atatürk Havalimanı bağlantılı bazı uçak seferlerinin, kötü hava koşulları nedeni ile havayolu şirketleri tarafından iptal edilmesi üzerine, DHMİ genel müdürlüğünce yazılı bir açıklama yapıldı. Açıklama şöyle: 30-31 Ocak, 01 Şubat 2015 tarihlerinde yapılacak olan AHL bağlantılı bazı uçak seferlerinin, kötü hava koşulları nedeni ile iptal edildiği havayolu şirketleri tarafından açıklanmış b
2d
3
Güney Sudanlı Havacılara Eğitim Güney Sudanlı Havacılara Eğitim Esenboğa Simülatör Merkezindeki eğitimlerini tamamlayan Güney Sudanlı havacılara, düzenlenen törenle sertifikaları verildi. DHMİ Genel Müdürlüğü ve Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı’nın(TİKA) ortak çalışması ile Esenboğa Havalimanı Simülatör Binası ve Eğitim Tesisleri’nde Güney Sudanlı 19 havalimanı personeline, hizmet içi eğitim programı düzen
2d
19
İptal Olan THY seferleri İptal Olan THY seferleri Kötü Hava Koşulları Nedeniyle İptal Olan Seferler Meteorolojik raporlar ışığında , beklenen olumsuz hava durumunun Türk Hava Yolları uçuşlarını aksatma olasılığına karşın gerekli tedbirler alınmaktadır.
