Gün geçtikçe hava yoluna olan talep artmakta ve gökyüzünde bulunan, gökyüzüyle yeni tanışan son jenerasyon uçakların sayısı da doğru orantılı bir şekilde artmaktadır. Ulaşım ağını genişletmek, gidilmeyen yerlere hizmet sunmak ve çevre halkını diğer kültürlerle buluşturmak amacıyla yapılan havaalanları coğrafi ve çevre koşulların zorluğuna rağmen inşa edilince kokpit ve kule ekibine zor anlar yaşatabiliyor..
İniş ve kalkışlarda kokpit ekibini zorlayan sorunların başında çevre sorunları gelir. CB bulutları , Wind Shear, Crosswind oluşumu, kar ve yağmur yağışından kaynaklı ıslak ve kaygan pistler bu sorunların başında geliyor. Bunlara bağlı olarak ise gecikmeler ve iptaller ile karşılaşıyoruz. Bunların yanında havaalanı’nın vadi içine, uçurum ya da deniz kenarına yapılması, pist kısalığı gibi etkenler de tehlikeli durumlar oluşturabiliyor.
Bugünkü yazımda sizler için, dünya üzerinde bulunan en tehlikeli havaalanlarını derledim. Fakat küçük bir dipnot düşmek istiyorum havalimanı ve havaalanı arasındaki farkı tekrar etmekte fayda var..
Havaalanı: Bütünü ya da bir bölümü içinde hava araçlarının; iniş, kalkış ve yer hareketlerini gerçekleştirebilmeleri için karada veya suda oluşturulmuş, (bina, tesis ve teçhizatla donatılmış) tanımlanmış saha.
Havalimanı: Uluslararası hava trafiği, geliş ve gidişlerine hizmet vermek amacıyla tesis edilmiş olup, gümrük, göçmenlik, halk sağlığı, hayvan ve bitki karantina işlemleri ve benzeri işlemlerin bünyesinde vakit kaybedilmeksizin yürütüldüğü havaalanıdır. Kısacası arka planda hinterlandı olan alanlardır.
Princess Juliana International Airport, St. Maarten
Bu meydana uçan pilotların buraya inebilmesi için özel bir sertifikaya sahil olması gerekmektedir, maalesef her pilot bu meydana iniş yapamıyor. Dolayısıyla hem inişi, hem kalkışı çok zor olan bir meydan. İnerken genellikle kumsal başında olan RW09 pisti aktif olmakta. Lakin ILS bulunmadığından VOR approach ile görerek yaklaşmak söz konusu. Aynı şekilde kalkıştan hemen sonra pistin ucundaki yüksek dağlar yüzünden sert bir sağ yatış yapılmakta. Hem bu özellikleri hem de kumsalda uzanırken başınızdan uçak geçmesi ile havacılık severlerin ilgi odağında olan bir yer.
Sanırım havacılıkla ilgilenen her kişi burada tatil yapmak isteyecektir. Görüntülerde gördüğünüz plaj, jet blast yüzünden iniş kalkış esnasında sürekli dalgalı olmaktadır.
IATA CODE: SXM
ICAO CODE: TNCM
Lukla Airport, Nepal
Lukla, Everest treklerinin hepsi neredeyse buradan başlar.
Dünyanın en korkunç havaalanları listesinde üst sıralarda yer alan ve sadece çift motorlu küçük uçakların / helikopterlerin inebildiği bir havalanana sahiptir.
İçerisinde hiçbir ışık ve elektrik gücü yoktur ayrıca bir Kontrol kulesi bulunmamaktadır.
IATA CODE: LUA
ICAO CODE: VNLK
Courchevel International Airport, France
Dünyanın en zorlu inişlerinden birine ev sahipliği yapan yerlerden birisidir. Pist 525m(1720ft) olup yokuş yukarı 19,5 derece eğimlidir. Pas geçme şansı neredeyse yoktur. Pilot, iniş sırasında hızını düşürecek olursa, o anormal yokuşu çıkmakta zorlanacaktır. Dolayısıyla pilotun piste çok hızlı yaklaşması ve tepeye kadar hızını kesmemesi gerekiyor. Pist yaklaşması da yüksek dağlar arasından fazlasıyla zor olup ciddi uzmanlık ve tecrübe gerektirmektedir.
IATA CODE: CVF
ICAO CODE: LFLJ
Narsarsuaq Airport, Greenland
Narsarsuaq Havaalanı. Grönland’da, fiyortların arasında, denize sıfır bir havaalanı düşünün. Uçakların vadideki bu alana inerken 90 derecelik bir açıyla dönmeleri gerekiyor. Tehlikeli ve zor iş. Grönland’ın soğuk ikliminden nasibini alan bu havaalanı yılın önemli bir bölümünü buzlar altında geçiriyor ve buna elverişsiz yeryüzü şekilleri de eklenince iniş yapmak gerçekten cesaret istiyor. Ayrıca görüş açısının düşük olması gece inişlerini zorlaştırmaktadır. Yakınlarında bulunan Yanardağ’dan ötürü havada bulunan küller de uçak motorlarına ciddi zararlar verebilmektedir. Bu özellikleriyle Narsarsuaq dünyanın en tehlikeli havaalanları içerisinde yer almaktadır.
IATA CODE: UAK
ICAO CODE: BGBW
Madeira Airport – Cristiano Ronaldo Airport, Portugal
Avrupa bulunan en tehlikeli havaalanı olarak da bilinen ve Portekiz`de bulunan Madeira havaalanını pilotlar okyanus ve sıra dağlar arasındaki ince çizgiyi yakalayarak belirli bir dengede ilerlemeleri gerekmektedir. Pist oldukça rüzgarlı ve kısa. Bundan dolayı pilotlar Atlantik`e girmemek için hep son saniye sağa kırıyorlar. 1977’de pist kısa olduğu için uçak kazası olmuş ve pistte düzenlemeye gidilmiştir. Kolonlarla pist uzatılmış. Ama hala tepelerin arasında inişi kalkışı zor olmaktadır. Madeira Havaalanının yeni ismi Cristiano Ronaldo Airport olarak değiştirilmiş olup , havaalanının önünde C.Ronaldo heykeli de inşa edilmiştir.
IATA CODE: FNC
ICAO CODE: LPMA
Gibraltar International Airport , GB
Birleşik Krallık’a bağlı Cebelitarık Boğazı’nda yer alan Cebelitarık şehrinde bulunur.1939 yılında hizmete girmiştir. Şehrin tam olarak içinde bulunan bir diğer limandır. Hatta Cebelitarık’ı ortadan ikiye böler. Havalimanının pistinden ülkenin en önemli yolu Winston Churchill Bulvarı geçiyor. 500 metrelik Winston Churchill Bulvarı’nın 150 metrelik kısmı havalimanı pistinin üzerinde. Uçak iniş kalkış anında kırmızı ışık yanar ve yol 10 dakikalığına kapanır. Araç trafiği açısından az da olsa tehlike arz etmektedir.
Cebelitarık’da yer alan havaalanı daha önce defalarca haberlerde yer almasına rağmen bunlardan hiç birisi araçla uçağın çarpışması üzerine değildi (böyle bir kaza olmuşta olabilir şuan hatırlamıyorum) Peki ya bizde böyle bir meydan olsaydı acaba ne sıklıkla duyardık uçak ve araçların çarpışmasını merak konusu..
IATA CODE: GIB
ICAO CODE: LXGB 
Barra Airport , Scotland
Barra havaalanına iniş/kalkış yapmak isteyen pilotlar gel git zamanını takip etmek zorundalar. Dünyanın tek ticari kumsal havaalanı olma özelliği taşıyan Barra Havaalanı, çok uzaktan görülebilen tabelalarla belirlenmiş 3 piste sahip. Ancak, havaalanın yer aldığı Barra Adası, yeryüzünün en ilgi çekici doğa olayına ev sahipliği yapıyor; gelgit. Gelgit, günde iki kere havaalanın pistlerini kaplıyor ve inişi ve kalkışı neredeyse imkansız hale getiriyor. Çoğu zaman bir göle iniş yapıyormuşsunuz hissi uyandıran pistlere inen uçaklar, suları yararak ilerliyorlar ve sert zeminin de etkisiyle yavaşlıyorlar. Burada kazalara sebebiyet veren en büyük sıkıntı ise, kum zeminin iniş takımlarının içine batacak kadar çamur olması. Gün oluyor ki uzaktan bataklıkları andıran görüntüler oluşabiliyor. Barra Havaalanı için bir pilot şu ifadelerde bulunmuş; “Eğer üzerinde dolaşan martıların ayaklarını görebiliyorsanız iniş serbest.” Pilotun bu açıklamasından sonra daha fotoğrafları bile görmeden alanın gözünüzün önünde canlandığını az çok tahmin edebiliyorum. Ayrıca günde 1 uçağın iniş yaptığı bu pist, gün aşırı havaalanı personeli tarafından temizlenmektedir..
IATA CODE: BRR
ICAO CODE: EGPR
Juancho E Yrausquin Airport
Hollanda Antilleri’nde bulunan Saba adasında dünyanın ticari kullanıma açık en kısa pistine sahip havaalanıdır. ( Toplam uzunluğu 400 metre (1.300 ft) ‘dir ) Jet trafiğine kapalı ve pistin 2 ucu da denizdir. Pistte rüzgar durumu, crosswind olmadığı sürece büyük avantaj. iniş ve kalkışlarda kafa rüzgarı uçağın ground speed’ini oldukça düşürdüğü için piste teker koyunca durma mesafesini ve kalkışta rotate mesafesini kısaltır. Bu piste yan rüzgar veya sakin havalarda inmek bir hayli zor gibi gözüküyor..
IATA CODE: SAB
ICAO CODE: TNCS
Kaynaklar*
www.myholidayguru.co.uk
www.popularmechanics.com
www.interestingengineering.com
www.express.co.uk
