Yazıma başlamadan önce , malumunuz Ankara – Trabzon seferini yapan Pegasus’a ait uçağın kaygan pistten kaynaklı küçük çaplı bir kaza yaşadığına şahit olduk. Pegasus ailesine ve yolcularına geçmiş olsun dileklerimi iletiyorum.
Olayın teknik olarak yorumlama ve soruşturmalarını yetkili merciler en kısa süre içerisinde araştırıp raporlayacaklardır. Fakat bugün haber siteleri, gazeteler ve sosyal paylaşım sitelerindeki yorumlara göz gezdirdiğimde, herkesin uçak kazaları ve uçak sistemleri hakkında tam donanımlı olduğuna şahit oldum. Türk milleti olarak, bu tarz olaylara kayıtsız kalmama ve yorum yapma gereği duyma konularında fazlasıyla iddialıyız.
İstatistiksel olarak her dört kişiden biri uçmaktan korkuyor. Bu korkuların şiddetleri, “uçmaya pek merak duymuyorum” ile uçağa binip seyahat etmeyi kesinlikle reddetme boyutları arasında değişiyor. Hangisi olursa olsun, bu durum mükemmel bir tatili mahvedebileceği gibi, kişiyi tatile çıkmaktan veya uzakta yaşayan sevdiklerini ziyaret etmekten tamamen mahrum edebiliyor.
Kamuoyu için böylesine ciddi durumlar, muhabirlerin reyting kaygıları, haber sitelerindeki tiraj endişesi ve sosyal medya platformlarında kullanıcıların beğeni ve takipçi hevesinden dolayı fazlasıyla ön plana çıkartılıyor. Uçak kaygan pistten kaynaklı bir kaza geçirdi ve Trabzon’da dün gece çok şükür ki can kaybı ve olası yaralanmalar yaşanmadı. Kabin ekiplerinin üstün çaba ve gayretiyle tahliye işlemi çok çabuk bir şekilde gerçekleştirildi. Lakin haberler kamuoyuna öyle şekilde servis ediliyor ki , sanırsınız bir facia yaşanmış , uçak düşmüş ve çok sayıda ölü ve yaralı var. ( “Uçakta Facia” “Korlu dolu anlar” “Faciadan dönüldü..Çok sayıda yaralı var” bunlar sadece benim gözüme çarpan başlıklar )
Söz konusu durumda uçak korkusu olan, uçma endişesi taşıyan yolcuların psikolojisi arka plana atılıyor ve böylesine hassas konular reyting kaygılarıyla göz ardı ediliyor. Bu konuda duyarlı okuyucu ve izleyici sayısı gerçekten bizi endişelendiriyor.
Koşulların olumsuzluğunu abartarak kaygıyı derinleştirmek, korkuyu yalnızca köreltmek ile kalmıyor, gelecek için uygunsuz bir ortam da yaratıyor.
Uçak kaza oranı en düşük ve en kolay ulaşım sağlayabilen ulaşım aracı , en ufak bir durumda dahi fazlasıyla ön plana çıkartılıp halk arasında kaygı uyandırılmaya çalışılması ise gerçekten muamma.
***
Son 30 yıldaki 105 uçak kazası ve bunlardan kurtulan 2 bin yolcunun oturduğu koltuklar incelenmiş. İşte sonuçlar,
İngiliz Greenwich Üniversitesi, İngiliz Sivil Havacılık Kurumu’nun yardımıyla “uçaklarda güvenli koltuklar hangileri” araştırması yaptı. Üniversite son 30 yılda gerçekleşen 105 uçak kazasını ve bu kazalardan kurtulan 2 bin yolcunun nasıl hayatta kaldığını inceledi. Uzmanlara göre bir yolcunun oturduğu koltuk, olası uçak kazasından kurtulup kurtulamayacağını etkiliyor. Hatta İngiliz Virgin Atlantic Hava yolları acil çıkış kapısına yakın oturmak isteyen yolculardan ekstra ücret alarak bu araştırmayı bir bakıma doğruladı. Buna göre,
- Yolcu uçağındaki en güvenli yerler, ön, arka ve ortadaki acil çıkış kapısının yanında bulunan koltuklar. Bu koltukların bir-iki önü veya arkası da diğer koltuklara göre çok daha güvenli.
- Uçağın arkası ile ortası arasında kalan bölüm en tehlikeli yer. Ortadaki acil çıkış kapısının 6 koltuk gerisindeki sırada oturanlar büyük risk taşıyor.
- Uçağın en önünde oturanların kurtulma şansı yüzde 65. En arkadakilerin oranı ise yüzde 58.
- Koridor tarafında oturmak, pencere kenarından oturmaktan daha güvenli.
- Uçak kazasından kurtulma şansı % 53
Son 50 yılda gerçekleşen uçak kazalarında hala dünyanın en güvenli ulaşım aracı uçaklar. Bir trafik kazasında ölme riski 18 binde 1 iken, uçak kazasında ölme riski 10.4 milyonda 1. Bir uçak kazasından kurtulma riski ortalama yüzde 53. Dünyanın en büyük uçak kazası 1977 yılında İspanya’nın Teneriffe kentinde meydana geldi. İki Boeing 747 uçağının çarpışması nedeniyle 583 yolcu ve mürettebat öldü. Uçak kazalarının ortalama yüzde 51’i pilot hatası nedeniyle gerçekleşiyor. Dünyanın en güvenli havayolu şirketi, Amerikan Delta Havayolları. Bu havayolu toplam 16 milyon saat uçuşta sadece 2 kez ölümlü kaza yaptı.
***
Umarım dün geceki kazada herhangi bir ihmal yoktur ve herkes hava yoluna karşı olan itimat ve hoşgörüsüne devam eder.
Saygılarımla
Emre Sanisoğlu
